Yumurtalık kisti, yumurtalıklar kadının üreme organında iki şekilde bulunmaktadırlar. Biri sağda biri solda bulunur. Her ay yumurta hücresi üretmektedirler. Yumurtalık kisti doğurma yaşındaki kadınlarda daha fazla görülmektedir. Genellikle yumurtalık kisti zarar verememesine ve kendiliğinden geçmesinin yanı sıra doktor problemlerin büyük olmayacağından emin olabilmek için yumurtalık kistini detaylı şekilde analiz etmek isteyecektir. Yumurtalık kistinin birçoğu küçük olup belirtileri de belli olmamaktadır. Bazıları ise kendiliğinden geçmektedirler. Bazıları ise burkulma, patlama, kanama sebebiyle belirtilere sebep olmaktadırlar. Karında bir ağrı ya da ilişki sırasında ağrıya sebep olabilirler. Üreme çağına ulaşmış kadınların daha çok karşılaştığı durumlardan biridir. Genel anlamda iyi seyirli olan ve tedavi edilmeden önce kendiliğinden kaybolan yumurtalık kistleri türüne göre değişmektedir.
Yumurtalık kisti belirtileri nelerdir?
Karında belirli şişliklerin ortaya çıkması ve karın ağrısının fazlalaşması
Kasık ağrısının olması
Sindirim sisteminde birtakım bozuklukları meydana gelmesi
Adetin zamanında gerçekleşmemesi ve adet düzensizliklerinin ortaya çıkması
Sürekli idrara çıkma hissi yatının oluşması ve idrar yolu şikâyetlerinin artması
Kişide belirli sürede iştah kaybının
Midenin sürekli yanması, bulantı ve kusmanın ortaya çıkması
Aşırı şekilde kilo almak
Cinsel ilişki sırasında birtakım ağrıların ortaya çıkması
Adet olayının gerçekleşmesi
Yumurtalık kisti tanısı nasıl konulur?
Yumurtalık kistinin olup olmadığı ya da iyi huylu mu kötü huylu mu tespit edebilmek için birtakım tetkikler yapılaması lazımdır. Bunun için doktor farklı teknikler kullanarak yumurtalık kistinin olup olmadığını ya da hangi türde olduğunu belirlemeye çalışır. Genellikle bu yöntemlerle yumurtalık kisti teşhis edilmeye çalışılmaktadır;
Kan testi: Kanın hangi durumda ve ne aşamada olduğunu ayrıca kandaki maddeleri ölçmek yumurtalık kistinin teşhisi açısından çok önem taşımaktadır. Bunun için yapılan tanı yumurtalıkların kistini saptamak için farklı aletler kullanılmaktadır.
Ultrason: Ses dalgalarının kullanılıp iç organların görüntülenme olayıdır. Yani hasta sedye üzerinde yatarken doktor karnına bir rjel sürüp karnının iç tarafını gözlemlenmektedir.
Laparoskopi: Doktorun hastanın vücudunun içerisine bakmasına olanak sağlayan cerrahi bir işlemdir. Laparoskopi ince bir ışıklı teleskop şeklinde olup, üreme organlarında gözlemlemek için karın tarafına yerleştirilmektedir. Aynı zamanda kistin tedavi etmek için de kullanılır.
Yumurtalık Kisti neden olur?
Yumurtalık kisti çoğu zaman hormonal dengesizlikten kaynaklanabilir. Bu yüzden radyasyona, enfeksiyona, iltihaplara maruz kalmak yumurtalık kistinin oluşmasına neden olabilir.
Yumurtalık kisti çeşitleri nelerdir?
Dermoid yumurtalık kisti: Özellikle 20-25 yaşları arasında görülen kist tipleridir. Dermoid kistlerin içinde saç, diş, deri gibi değişik dokular olabilir. Bundan dolayı bu tip kistler cerrahi müdahale ile alınması gerekir.
Kistadenom yumurtalık kisti: bu tür kistler daha çok dış yüzeyindeki hücrelerden kaynaklanan kistlerdir. Bu kistler daha çok iyi huyludur. Ancak gafil avlayabilirler yani ani şekilde sorun oluşturabilirler. Kistadenom yumurtalık kisti fazla büyüyebilirler. İç organları tahrif edip ağrıya da sebebiyet verebilirler.
Fonksiyonel yumurtalık kisti: Yumurtalık kistleri arasında en fazla görülen yumurtalık kisti tiplerinin arasındadır. Normal süreçte yumurtlama döneminde değişen dokudan gelişir.
Çoğul yumurtalık kisti: Düzenli şekilde yumurtlamayan kadınların çoğul kistler ise geliştirme imkânları olabilir. Bu yumurtalıklara küçük kistler oluşturduğundan genellikle bozuktur. Bu durumun nihayetinde kısırlık, vücut tüylerinin artması ve düzensiz âdet kanamalarına neden olabilirler.
Folikül kistler: Gençlik ve olgunluk evresinde görülen kist tipleridir. Genellikle 20-50 yaş aralığında görülür. Gelişme gösteren ve bir türlü çatlamayan git gide büyümeye devam etmesi halinde meydana gelir. Bu kistlerin içerisinde ise berrak sıvı, kenarları ise sınırlı, gergin ve düzgün yapıdadır.
Yumurtalık Kisti patlaması nasıl gerçekleşir?
Yumurtalık kistleri her ne kadar için sıvı dolu kesecekler olsa da bu onların patlamayacağı ve sadece sabit kalacağı anlamına gelmez. Bundan dolayı yumurtalık kisti içeriği ile sıvı ani şekilde karın içinde patlayarak dökülür. Yumurtalık kisti etrafı zar ile çevrilidir. Zaman içerisinde artan kistler ince zarı da incelterek patlamaya davetiye çıkarmaktadır. Yumurtalık kisti patladığı zaman karın ağrısı ile kendini belli ettirmektedir.
Yumurtalık kisti tedavisi nasıl yapılır?
Yumurtalık kisti çoğu zaman belirti vermediği zaman doktor bu kisti teşhis edebilmesi için yaklaşık olarak 4 ile 8 hafta arasında bir izleme yapmaktadır. Genellikle fonksiyonel kist 1-2 ayda kendiliğinden geçebilir. Ama yumurtalık kistleri büyüklüğüne göre doktor bir doğum kontrol hapı tedavisi uygulamaktadır. Bu yetersiz kalırsa cerrahi işlem tavsiye edebilir. Tabi yumurtalık kistinin tedavisi, kişinin yaşına, çektiği acıya, kistin büyüklüğüne ve çeşidine göre farklılık gösterebilir. Yumurtalık kisti tedavisi yetersiz kaldığı durumlarda ameliyat devreye girmektedir. Yumurtalık kisti ameliyatında doktor yumurtalıkların içerisinde kisti almak için önerebilir. Hasta ya da hasta yakınları kabul etmesi durumda girişimlere başlamaktadır. Bu işlem yapılırken ameliyatın büyüklüğü ve küçüklüğüne göre işler değişebilir. Bazen kist alınıp yumurtalıklar bırakılabilir. Çoğu zamanda yumurtalıkların birisi ya da her ikisi de alınması gerektiğini de söyleyebilir.